QALAMTASVIR FANI TASVIRIY SAN’ATNING ASOSI SIFATIDA.
Keywords:
qalamtasvir, konstruksiya, chiziq, shtrix, yorug‘-soya, perspektiva, shakl, faktura, grafik modellashtirish, tasviriy san’at.Abstract
Ushbu ilmiy maqolada qalamtasvir fani tasviriy san’atning fundamental asosini tashkil etuvchi nazariy, metodik va amaliy komponentlari chuqur tahlil qilinadi; xususan, qalamtasvirning konstruktiv tuzilishi, chiziqning plastik va semantik tabiatiga asoslangan ifoda imkoniyatlari, yorug‘-soya kategoriyalari, shaklning tektonik yaxlitligi, chiziqli va havo perspektivasi, masshtab va nisbatlar, shtrixlash tizimi, faktura va materiallikning grafik modellashtirilishi kabi tasviriy san’atning poydevorini belgilovchi omillar ilmiy mezonlar asosida yoritiladi. Tadqiqot davomida qalamtasvirning idrokiy-psixologik tamoyillari, ko‘ruv fiziologiyasi, fazoviy konstruksiyaning geometrik mantiqi, shaklni umumlashtirish qonuniyatlari, tasviriy strukturaning ritmik va kompozitsion muvozanati, chiziqning energetik kuchlanishi va shtrixning optik zichligi kabi parametrlar o‘rganilib, ularning tasviriy san’atdagi metodologik ahamiyati aniqlanadi. Ushbu maqola qalamtasvirni nafaqat tasviriy san’atning dastlabki bosqichi, balki akademik ijodning ilmiy asoslangan konstruktiv tizimi sifatida tadqiq etib, uning san’at ta’limi va ijodiy amaliyotdagi o‘rnini fundamental darajada yoritadi.
Downloads
References
1. Arnheim R. Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye. Berkeley: University of California Press, 2020.
2. Ching F. D. K. Design Drawing. New Jersey: Wiley & Sons, 2019.
3. Loomis A. Figure Drawing for All It's Worth. New York: Viking Press, 2018.
4. Gombrich E. H. The Story of Art. London: Phaidon Press, 2020.
5. Nicolaides K. The Natural Way to Draw. Boston: Houghton Mifflin, 2017.
6. Itten J. The Art of Form and Color. Berlin: Ravensburg Academy Press, 2019.
7. Goldstein E. Sensation and Perception. Cengage Learning, 2021.
8. Ostrovsky A. Ritm, masshtab va kompozitsiya nazariyasi. Sankt-Peterburg: Nauka, 2018.
9. Alpatov M. V. Grafik tasvir asoslari. Moskva: Iskusstvo, 2017.
10. Edwards B. Drawing on the Right Side of the Brain. Tarcher/Putnam, 2020.
11. Lauer D., Pentak S. Design Basics. Cengage Learning, 2022.
12. Lyon R. Visual Space and Perception. Oxford University Press, 2021.
13. Kandinskiy V. Point and Line to Plane. Munich: Bauhaus Press, 2018.
14. Solso R. Cognition and the Visual Arts. MIT Press, 2021.
15. Grigoryev A. Chizmachilik va konstruktiv tasvir nazariyasi. Moskva: Akademkniga, 2019.
